Η αρχαία Αίγυπτος αντιμετώπιζε τον θάνατο όχι ως τέλος, αλλά ως μετάβαση. Η ψυχή, το ba, για να συνεχίσει την αιώνια πορεία της, έπρεπε να περάσει από μια κρίσιμη δοκιμασία: τη Ζύγιση της Καρδιάς στην αίθουσα της Μαάτ.
Σύμφωνα με το Βιβλίο των Νεκρών, ο νεκρός οδηγείται μπροστά στον θεό Όσιρη, περιστοιχισμένο από σαράντα δύο δικαστές θεότητες. Η καρδιά του τοποθετείται σε μια ζυγαριά, από την άλλη πλευρά βρίσκεται το φτερό της Μαάτ, της θεάς της Αλήθειας και της Κοσμικής Τάξης.
Αν η καρδιά είναι ελαφρύτερη ή ίση με το φτερό, ο νεκρός περνάει στην αιώνια ζωή, συνοδευόμενος από τον Όσιρη. Αν είναι βαρύτερη, δηλαδή γεμάτη από αρνητικότητα, την καταβροχθίζει η Αμμούτ (Ammit), η οποία είναι ένα πλάσμα που αποτελείται από τρία διαφορετικά ζώα: τον κροκόδειλο, το λιοντάρι και τον ιπποπόταμο.
Η καρδιά για τους Αιγυπτίους ήταν το κέντρο της προσωπικότητας, της μνήμης και της ηθικής. Δεν θεωρούσαν τον εγκέφαλο έδρα της συνείδησης, αλλά την καρδιά. Το φτερό της Μαάτ συμβόλιζε την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την αρμονία του σύμπαντος. Η ζωή του ανθρώπου έπρεπε να εναρμονίζεται με την κοσμική τάξη.
Η ζυγαριά εκπροσωπεί την αναλογικότητα η ζωή μετριέται όχι σε εξωτερικά επιτεύγματα αλλά σε εσωτερική ισορροπία. Η Αμμούτ, της οποίας το όνομα σημαίνει η Καταβροχθίστρια, αντιπροσωπεύει το απόλυτο όριο, τη λήθη, το “μη-είναι” που οι Αιγύπτιοι φοβούνταν περισσότερο από τον θάνατο.
Η Ζύγιση της Καρδιάς είναι μια αιώνια αλληγορία της ανθρώπινης ύπαρξης. Δείχνει ότι κάθε πράξη αφήνει αποτύπωμα, ένα ηθικό βάρος που τελικά καθορίζει το πεπρωμένο μας. Μας διδάσκει πόσο σημαντικό είναι να αναλαμβάνουμε την ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας αλλά και μια κοινωνική ευθύνη, καθώς οι εσωτερικές αξίες περνούν κρίση. Καλούμαστε να ζυγίσουμε την καρδιά μας με υπευθυνότητα και σύνεση, γιατί τελικά η αλήθεια τρέφει το κέντρο της ύπαρξής μας. Στη σύγχρονη ψυχολογία, η Ζύγιση της Καρδιάς μοιάζει με μια εσωτερική δικαστική διαδικασία: το άτομο καλείται να αναμετρηθεί με τον εαυτό του, να δει αν έζησε αληθινά, σε αρμονία με τις αξίες του, ή αν η ζωή του ήταν μια βαριά ψευδαίσθηση.
Δεν είναι τυχαίο ότι σημαντικοί άνθρωποι μέσα στην ιστορία έχουν μιλήσει για την αλήθεια και την ελαφράδα της ψυχής.
Ο Πλάτων στον Φαίδωνα μιλά για το ταξίδι της ψυχής και την κάθαρση από τα πάθη.
Ο Jung αναφέρει ότι η ψυχή βαραίνει όταν είναι γεμάτη σκιά, το ανεκπλήρωτο και το απωθημένο, και ελευθερώνεται όταν ακολουθεί τον δρόμο της αλήθειας.
Ο Νίτσε έγραψε για την ανάγκη να γίνουμε ελαφροί με την έννοια της αυθεντικότητας και της απελευθέρωσης από το βάρος της ενοχής.
Η καρδιά στην αιγυπτιακή ζυγαριά δεν είναι απλώς ένα όργανο, αλλά είναι το βιβλίο της ζωής μας. Κάθε επιλογή γράφεται μέσα της. Μας υπενθυμίζει ότι η εσωτερική ελαφρότητα δεν προέρχεται από εξωτερικές κατακτήσεις αλλά από το πόσο καθαρή κρατάμε την καρδιά μας. Η απόφαση για μια ελαφριά καρδιά δεν είναι υπόθεση θεών, αλλά δική μας καθημερινή επιλογή σε κάθε πράξη και σκέψη.
Η φιλοσοφία των αρχαίων Αιγυπτίων μάς διδάσκει ότι η αληθινή αθανασία κερδίζεται όταν η καρδιά μας μπορεί να σταθεί ελαφριά σαν φτερό, απαλλαγμένη από ψεύδη και βάρη, όπως της αρμόζει.